Meme kanseri olduğunuzu öğrenmeden önce mutlaka biopsi yapılmıştır. Biopsi, mevcut kitlenizin çıkarılıp, mikroskop altında kanser hücrelerinin araştırıldığı doku çıkarılması işlemidir. Eksizyonel biopsi sizde tespit edilen tüm kitlenin çıkarılması yöntemidir. Genelde tercih edilmez. Eğer kitle doktorunuz tarafınızdan hissedilemezse size telle ya da iğne ile işaretleme yöntemini kullanarak eksizyonel biopsi önerebilir. İnsizyonel biopsi kitlenizin bir bölümünün çıkarılmasıdır. Bazen ince iğne aspirasyon biopsi ile memedeki kitleden ince iğne ile aspirasyon yapılarak doku örneklemesi yapılabilir. Stereotaktik meme biopsisi memede ele gelmeyen kitlenin ya da mammografik olarak şüpheli lezyonların mamografi veya ultrason altında telle işaretlenip, ameliyathanede işaretli lezyonun çıkarılması işlemidir.

Meme Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Meme kanseri için başlıca dört tedavi tipi vardır. Çoğu vakada bunların kombinasyonu gerekebilir.

Cerrahi … tümörün ya da tüm memenin çıkarılması + koltukaltı lenf bezlerinin çeşitli düzeylerde    çıkarılması / örneklenmesi

Radyoterapi (ışın tedavisi) … kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışın tedavisi

Kemoterapi (ilaç tedavisi) … kanser hücrelerini öldürmek için ilaç tedavisi

Hormon tedavisi … kanser hücrelerinin büyümesini engellemek için hormon tipi ilaç kullanılması

Meme kanseri teşhisi konulan hastalara uygulanacak ilk tedavi seçeneği çoğunlukla cerrahidir. Diğer tedavi seçenekleri ilave yöntemler olup, adjuvant (yardımcı) tedavi olarak isimlendirilir. İlave tedavi yöntemleri cerrahi sonrası geride kaldığı düşünülen mikroskopik kanser hücrelerini öldürmek ve büyümesini engellemek için kullanılır.

Tedaviniz

-Tümörün çapına ve evresine

-Kanser hücrelerinin tipine

-Koltukaltı lenf bezlerine ya da vücudun diğer organlarına yayılımın olup olmadığına

-Tümörün hormon reseptörlerinin durumuna

-Kanser hücrelerindeki genetik materyalin tipine

-Kanser hücrelerinin büyüme oranına

-Yaşınız ve genel sağlık durumunuza bağlıdır…

Cerrahi Tedavi

Meme kanseri için 2 tip cerrahi önerilir.

1. memenin sadece bir bölümü çıkarıldığı için meme koruyucu cerrahi

2. memenin tamamının çıkarıldığı mastektomi adı verilen cerrahi uygulamadır.

Meme Koruyucu Cerrahi

Lumpektomi… Tümoral kitlenin ve etrafındaki dokunun geniş olarak çıkarılması işlemidir. Ameliyat sırasında çıkarılan dokunun sınırlarında tümör varlığı ve tümöral kitlenin tamamının çıkarıldığı cerrah tarafından değerlendirilmelidir. Çıkarılan doku patolojiye gönderilerek cerrahi sınırlarda mikroskopi altında kanser hücreleri olup olmadığı değerlendirilip, cerrahi sınır temiz gelene kadar doku çıkarılmalı, gerekirse mastektomi yapılmalıdır.

Genellikle olası kalan mikroskopik kanser hücrelerini yok etmek için ışın tedavisi uygulanmalıdır.

Parsiyel veya Segmental Mastektomi … Bu cerrahi yöntemde kitle ve etrafındaki doku geniş olarak altta göğüs duvarı kaslarına ulaşılıncaya kadar çıkarılır. Koltuk altındaki bazı lenf bezleri de çıkarılabilir. Meme koruyucu cerrahi uygulandıktan sonra geride kaldığı düşünülen kanser hücrelerini yok etmek için ışın tedavisi uygulanmalıdır.

Erken evre meme kanserlerinde ışın tedavisi ile birlikte modifiye radikal mastektomi (memenin + koltuk altı lenf bezlerinin tamamının çıkarılması) kadar etkili olduğu çalışmalar ile gösterilmiştir.

Memeniz küçük ve tümör çok büyükse cerrahi sınırlar pozitif kalabileceği düşünülerek ve geride kalan meme dokusunda şekil bozukluğu olacağından meme koruyucu cerrahiye uygun olmayabilirsiniz.

Hamileyseniz, bebeğe zararlı olan ışın tedavisi uygulanamayacağından meme koruyucu cerrahi seçimi doğru olmayacaktır.

Daha önce memenize ışın tedavisi uygulanmışsa meme koruyucu cerrahi uygun seçenek değildir.

Meme koruyucu cerrahide memenin tümünün kaybı önlenmesine karşın az veya çok relatif bir riskin olduğunu ve tedavinizin genellikle daha uzun süreceğini bilmeniz gerekir.

Memenizin cerrahi olarak tamamının çıkarılması işlemidir. Memenizde büyük tümör ya da birden fazla tümöral kitle varsa tercih edilir.

Modifiye Radikal Mastektomi … en sık kullanılan cerrahi yöntemdir. Memenin tamamı göğüs duvarı üzerindeki kaslara kadar, ilaveten koltuk altı lenf bezlerinin tamamı çıkarılır. Tümör göğüs duvarındaki kaslara yayılmışsa bu bölgedeki kasların bir bölümü çıkarılan kısma eklenir.

Basit veya Total Mastektomi … sadece memenin tamamı çıkarılır, lenf bezlerine dokunulmaz. Sıklıkla invaziv olmayan ya da intraduktal karsinoma da kanser hücrelerinin lenf bezlerine ve komşu dokulara yayılma şansı çok az ise önerilir.

Radikal Mastektomi … tümör göğüs duvarı kaslarını tutmadıkça, nadir olarak uygulanan yöntemdir. Meme, göğüs duvarı ve tüm koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılması ameliyatıdır. Bu operasyon size öneriliyorsa, diğer cerrahi seçenekleri hakkında bilgi ve başka bir doktorun fikrini almalısınız.

Memedeki tümoral kitle çok büyükse ve birden fazla alanda yerleşikse, kozmetik sonuçları meme koruyucudan çok daha iyi olabilir.

Memenin tamamının çıkarıldığı durumlarda da estetik cerrahi uygulanabilir.

Kanserin koltuk altı lenf bezlerine yayılıp yayılmadığının tespiti için koltukaltı (aksiler) lenf nodu disseksiyonu yani koltukaltı lenf bezlerinin çıkarılması gerekir. Patolog tarafından lenf bezleri mikroskopi altında kanser hücrelerinin varlığı açısından incelenir. Kanser hücresi görülmezse lenf bezi negatif, görülürse lenf bezi pozitif olarak adlandırılır. Çıkarılan lenf bezlerinin sayısı her kadında farklıdır. Lenf bezlerinin çıkarılması hastalığınızın evresini belirlemeye yardımcı olmaktadır.

Koltuk altı lenf bezlerinin tamamının gereksiz çıkarılmasını azaltmak amaçlı olarak, lenfatik haritalama ve sentinel lenf bezi biopsisi gibi yeni prosedürler geliştirilmiştir. Memenin içine metilen mavisi ve/veya radyoaktif madde injekte edilir. Bunlar lenfatik kanallar ile koltuk altı lenf bezlerine ulaşır. İlk ulaştığı lenf bezine sentinel (nöbetçi) lenf bezi adı verilir. Kanser hücreleri memenin dışına gidecekse ilk ulaştığı lenf bezi budur.

Radyoaktif madde verildiğinde özel bir araç ile bu maddenin ilk ulaştığı yer tespit edilir. Sentinel lenf bezi çıkarıldığında patolojik incelemede kanser hücreleri görülmezse, koltukaltı lenf bezlerine yayılım olmadığı ve gereksiz yere daha fazla lenf bezinin çıkarılmasına gerek olmadığı kararı verilebilir. Sentinel lenf bezinde kanser hücresi tespit edilirse koltuk altı
lenf bezi tulumunun pozitif olduğu ve koltukaltı lenf bezlerinin çıkarılması gerektiğine karar verilir. Bu yöntemlerin etkinliği hala araştırılıp, çalışılmaktadır. Ancak, muayenede lenf bezi büyümesi tespit edilmeyen erken evre hastalarda kullanılabilir. Bu yöntemin sizin için uygun olup olmadığını doktorunuza sorunuz.

Meme koruyucu cerrahi + ışın tedavisi ile mastektomi arasında seçim yapılmalıdır. Bu zor bir karardır. Erken evre meme kanserlerinde her iki cerrahi seçeneğin de oldukça etkili olduğu çalışmalarla gösterilmiştir. Kararınızı vermeden önce, tedavi tipleri hakkında doktorunuzla konuşmalısınız. Daha önce bu kararı vermiş olan meme kanserli yakınlarınız ya da diğer hastalar ile görüşebilirsiniz.

-Meme koruyucu cerrahi ve mastektomi arasında seçim yapabilir miyim? Sizin öneriniz nedir? Niçin?

-Sentinel lenf bezi biyopsisi yaptırmalıyım?

-Meme koruyucu cerrahi uygulanacaksa, mememin ne kadarlık bir bölümü çıkarılacak?

-Cerrahiye hazırlanmak için ne yapmalıyım?

-Hastanede kaç gün yatacağım?

-Cerrahi yaram nerede ve ne büyüklükte olacak?

-Cerrahi uygulanan yere dren konulacak mı? Ne zaman çekilecek?

-Mastektomi uygulanırsa, estetik cerrahi ne zaman yaptırabilirim?

-Estetik yaptırmayı düşünmezsem meme protezi kullanabilir miyim? Nereden temin edebilirim?

Lenfödem … cerrahi sırasında lenf bezleriniz çıkarılırsa, lenfatik sıvı akışı olamayacağından kolda ve elde şişlik, ödem oluşabilir. Koltuk altı lenf bezlerinizin tamamının çıkarıldığı, bu bölgeye ışın tedavisi uygulanılan durumlarda lenfödem ile karşılaşma şansınız daha yüksektir. Cerrahi sonrası aylar ya da yıllar içinde lenfödem gelişebilir. Doktorunuza lenfödemden kaçınabilme yollarını ve
tedavisinin nasıl yapılabileceğini sorunuz.

-Meme ameliyatı ve koltuk altı lenf bezi çıkarılan taraftan kan aldırmayınız, tansiyon ölçtürmeyiniz ve herhangi bir girişime izin vermeyiniz.

-Cerrahi uygulanan taraftaki elleriniz temiz ve kuru tutunuz. İnfeksiyon, yaralanma ve güneş yanığından kaçınınız.

-Ağır yükü o taraftaki kolunuzla taşımayınız, kaldırmayınız.

-Kolunuzu sıkacak takılardan ve elastik bandajlardan kaçınınız.

-Koltuk altı temizliğiniz için jilet yerine elektrikli aletler tercih ediniz.

-Lenfödem gelişirse eksersiz, masaj ve kompresyon bandları şişliğinizin azalmasına yardımcı olabilir.

Diğer komplikasyonlar … cerrahi sonrası göğüs duvarında, omuzda ve kolda uyuşukluk, hissizlik, yanma, sızlama ve karıncalanma kadınların büyük kısmında görülür. Bu o bölgedeki sinirlerin etkilenmesinden kaynaklanmaktadır. Bu his haftalar, aylar içinde genellikle kaybolur. Buna karşın, koltuk altı sinirleri cerrahi sırasında daha fazla etkilenirse, uyuşukluk ve hissizlik geçmeyebilir. Büyük
memesi olan kadınlarda belde ve sırtta kas ağrısı ortaya çıkabilir.

Tedavinin önemli bir parçası iyileşme dönemidir. İyileşme dönemi her kadında
farklı olup, cerrahinin tipine ve diğer faktörlere bağlıdır. Eksersizler sırtınızdaki ve boynunuzdaki ağrının ve sertliğin azalmasına, kol ve omuz kaslarınızın güçlenmesine yardımcı olabilir.

-Cerrahi sonrası ilaç tedavisine gerek var mı? Hangi uzman doktorlar tarafından görülmem gerekir?

-Hastaneden çıktıktan sonra yara yerine pansuman yapmam gerekir mi? Nasıl?

-Kolumun şişmesi ve infeksiyonlardan kaçınmak için ne yapabilirim?

-Normal aktivitelerime ne zaman dönebilirim?

-Ne zaman duş ya da banyo yapabilirim?

-Cerrahi uygulanan tarafa ne zaman yatabilirim?

Tedaviniz bittikten sonra hastalığınızla ilgili izleme ek olarak diğer memenizle ilgili takiplerin de devam edeceğini unutmayınız.