Doğumsal ve sonradan gelişen faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan fıtık, zamanında tedavi edilmediğinde bağırsak tıkanıklığı ya da fıtık boğulmasıyla sonuçlanabiliyor.
Her 100 kişiden 5'inin sorunu: Fıtığa sentetik yama tedavisi..
Tıp literatüründe fıtık; karın iç organlanın bir kısmının doğumsal veya sonradan oluşan zayıf noktalardan karın dışına çıkmaları, diye tarif ediliyor. Organların dışarıya çıktığı bu açıklığa fıtık halkası deniliyor. Hastaların çoğu zaman fark edebildikleri bu halka, geniş olabileceği gibi parmak kalınlığından daha dar da olabiliyor. Erkeklerde kadınlara oranla çok daha sık görülen fıtıklar, zamanında tedavi edilmediğinde çok ciddi sorunlara zemin oluşturabiliyor.
Gaziantep Medical Park Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Mehmet KAPLAN, insanların ortalama olarak yüzde 5 kadarında karın duvarını ilgilendiren fıtıklar bulunduğunu belirterek ''Bunların da dörtte üçü karın ön duvarında bulunur. Kasık bölgesi fıtıklarına inguinal fıtık denir. Bunlar genellikle erkeklerde görülür. Çünkü testislere giden damar ve sinirler kasık kanalı dediğimiz bir açıklıktan karın dışına çıktıkları için burası karın duvarının en zayıf bölgesidir. Kadınlarda bu kanaldan rahmi yerinde tutan bağlardan biri geçer. Açıklığı daha az olduğu için kadınlarda kasık fıtığı daha az görülür diyor. ''Kadınlarda kasık bölgesinin hemen altında kasık plikası denilen kıvrımın altında oluşan bir fıtık çeşidi görülüyor. Bunlara uyluk fıtığı adı verildiğini belirten Opr. Dr. Mehmet KAPLAN, önemli bir riske dikkat çekerek şunları söylüyor:
"Fıtık boğulması dediğimiz olay bu tip fıtıklarda daha sık görülür. Doğuştan olan fıtıklar dışında, sonradan olan fıtıkların nedeni karın içi basıncı artıran olaylardır. Ikınmak, prostat büyümesi, ağır yük kaldırma, şişmanlık gibi etkenler, fıtığa yol açabilir"
KARIN ÖN DUVARI FITIKLARI
En sık görülen fıtık tipi olan karın ön duvarı fıtıkları arasında başı göbek fıtıkları çekiyor. Yeni doğanlarda göbek bağının düştüğü yerin nedbe dokusu dışarı itilirse göbek fıtığı oluşuyor. Erişkinlerde de vücudun bu bölgesinde fıtık görülebiliyor. Ancak, erişkinlerde görülen göbek fıtığının bebeklik fıtığının devamı mı yoksa yeni bir oluşum mu olduğunun tam aydınlanmadığını belirten Opr. Dr. Mehmet KAPLAN, şu bilgileri veriyor:
"Erişkinlerde, siroz hastaları, orta yaşlı, şişman ve çok doğum yapmış kadınlarda göbek fıtığı daha çok görülür. Göbeğin dışa doğru çıkıntılı görüntüsü veya göbek halkasının elle muayenesi ile tanı konur. Öksürme ile fıtık görülebilir,"
AMELİYAT SONRASI FITIKLAR
Kişinin geçirdiği ameliyatlar da fıtıklara zemin oluşturan önemli faktörler arasında yer alıyor. Opr. Dr. KAPLAN'ın verdiği bilgiye göre ameliyat yapılan hastaların yüzde 0.5 ila yüzde 13'ünde insizyonel fıtık gelişebiliyor. Bu fıtıklar genellikle ameliyattan sonraki ilk yıl içinde ve nadiren 2-3 yıl sonra gelişiyor, insizyonel fıtık geliştikten sonra zamanla daha da büyüyebiliyor.
"Bu tür fıtkların oluşma nedenleri arasında; şişmanlık, karında ameliyatta yapılan kesinin şekli, kullanılan dikiş materyali ve yara iltihabı sayılabilir. Ayrıca hastanın yaşı, genel vücut zayıflığı, hastanın genel durumunun kötü olması da fıtık oluşumunda etkili rol oynayabiliyor."
FITIĞIN YOL AÇTIĞI SORUNLAR
Fıtık, kendisi bir sağlık sorunu olduğu gibi, tedavide gecikilmesi halinde farklı sağlık sorunlarının nedeni de olabiliyor. Başka sorunlara yol açmaması için fıtık tedavisinin bilimsel yöntemlerle yapılması önem taşıyor Eğer zamanında tedavi edilmezse bağırsak tıkanıklığı ya da fıtık boğulması gibi ciddi sorunlar gelişebiliyor Opr. Dr. Mehmet KAPLAN, fıtığın neden olduğu sorunlarla ilgili şu bilgileri veriyor:
"Bağırsak tıkanıklığı; bağırsağın fıtık kesesinin içine girmesiyle oluşur. Hastada kusma ve karın şişkinliği olur.''
Fıtık boğulması; fıtık kesesinin içine karın iç organları, özellikle bağırsak girer. Eğer fıtık halkası dar ise bağırsak karın içine geri dönemez, zaman geçtikçe fıtık kesesinin içindeki bağırsaklar şişer, kanlanması bozulur ve kangren gelişir. Hayatı tehlike oluşur ve acilen ameliyatla kangren olan bağırsağın alınması gerekir,"
TEDAVİ NASIL YAPILIYOR?
Bütün karın bölgesi fıtıklarının değişmez bir tedavisi var; o da ameliyat. Ancak yeni doğan göbek fıtığı eğer boğulma tehlikesi yoksa 2 yıl içinde kendiliğinden iyileşebiliyor. Buna da bir uzmanın karar vermesi gerekiyor. Diğer fıtıklar tanı konulduğu zaman ameliyat edilmesi büyük önem taşıyor. Opr.Dr. Mehmet KAPLAN, fıtık tedavisiyle ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor:
"Fıtık teşhisi konulduğu zaman ameliyat ile tedavi edilmesi gerekir. Boğulma olmadan tedavi çok kolay ve iyileşme çok hızlı olur. Ameliyat sonrası tekrarlama oranı düşüktür. Ana prensip fıtık kesesinin yok edilmesi ve karın duvarının takviye edilmesidir Eskiden karın duvarı çok sıkı dikişlerle sağlamlaştırılırdı. Bu bazı sakıncalar taşıyordu. Ameliyat sonrası hastaların öksürmesi ve ıkınmasıyla dikişler yırtılabiliyor ve tekrar fıtık oluşabiliyordu. Günümüzde ise karın duvarı sentetik yamalarla sağlamlaştırılıyor. Karın duvarının zayıf noktalarının üzerine yama konulup ve bu yama karının sağlam bölgelerine gevşek dikişlerle tespit ediliyor. Gevşek dikişler iki avantaj sağlıyor. Ameliyat sonrası gerginlik ve ağrı olmuyor, ayrıca, tekrar yırtılma riski minimuma iniyor."