Değerli hastalar, hepimizin zaman zaman şikayet ettiği ve toplumda yaygın olarak görülen kabızlık, basur ve maktta çatlak (fissür) gibi rahatsızlıklardan korunmak için sizlere çok yararlı önerilerde bulunuyorum. Bunlara sıkı riayet ettiğinizde, bu şikayetlerinizin büyük oranda ortadan kalktığını göreceksiniz. Size anlatacağım öneriler sadece hastalar için değil sağlıklı olanlar için de geçerlidir. Bu önerilere uymakla bu tür hastalıklara yakalanmaktan korunmuş olacaksınız.

1. Kabızlıktan şiddetle sakının. Bunun için, tatil günleri dahil, her sabah aynı saatte kalkın; elinizi, yüzünüzü, ayaklarınızı ılık su ile yıkayın ve bir bardak ılık erik veya kayısı marmelatı suyu veya ılık süt içtikten ve gerekirse ardından kahvaltı yaptıktansonra tuvalete çıkın. Bu işlemler, barsaklarınızı, yani gastrokolik refleksi harekete geçirecektir. Gün boyu her fırsatta erik, kayısı ve benzeri meyve şurubu veya normal su içmeye devam edin.
2. Tuvalet ihtiyacını ve saatini sakın ertelemeyin. Tuvalette 5 dakikadan fazla oturmayın. Tamamen boşalmak için kendinizi zorlamayın. Kolitiniz, kabızlığınız veya çıkışta anatomik veya fizyolojik sorunlarınız varsa tamamen boşalamazsınız; ama oturdukça hemoroidleriniz daha fazla şişecek ve kalıcı memeler oluşacaktır. Bu durumda doktorunuzun önerdiği bir fitil veya hijyenik bir basit lavman ile boşalma sağladıkdan sonra tekrar doktora danışın. Tuvaletten sonra mümkünse daima bol ılık suile temizlenip, gerekiyorsa yumuşatıcı bir krem sürüp hemen kalkın. Doktorun onaylamadığı kremleri sürmeyin. Allerjik reaksiyon gelişmesini önlemek için aynı kremi 2 haftadan fazla kullanmayın.
3. Uzun süre ayakta veya hareketsiz oturarak durmayın; veya aşırı yorulana kadar yürümeyin veya aşırı spor yapmayın.
4. Tahriş yapabileceğinden, taharetlenirken sabun veya şampuan kullanmayın. Kurulanırken sert kağıt veya bez yerine, gayet yumuşak bir tuvalet kağıdını tercih edin.
5. Günde ortalama 1 kg meyva, 1 kg sebze, bol salata yiyin. Sofraya oturduğunuzda önce meyva ve sebze yemeyi tercih edin. Başta erik, incir, kayısı, armut,, dut, kuşburnu gibi meyvelerin tazesi, kurusu veya hoşafı; her türlü salata, ıspanak, marul, bamya, lahana, kereviz, havuç, taze bakla, taze fasulye, taze börülce, yeşil soğan, yeşil biber, pırasa, domates, salatalık, patates, semiz otu ve mantar gibi sebzeleri bolca tüketin. Kırmızı eti azaltın veya koyun eti, beyaz etleri tercih edin ve yanında bol sebze yiyin. Çerez olarak ceviz, taze fındık ve badem yemenizin de faydası olabilir.
6. Kepekli ekmeği tercih edin. Her türlü çorba, pilav ve makarna v.s. içine pişirirken kepek veya bol sebze ilave edin. Pasta, kurabiye, sandviç, kraker ve börek gibi rafine un mamullerini, yağlı kuru yemişleri az tüketin veya kepekli olmasını sağlayın.
7. Gün boyu tuvalet temizliğinize özen gösterin. En ufak anal kaşıntı ve kirlenme şüphesinde bol ılık su ile yeniden taharetlenin; hatta ılık suya oturun. Günde bir veya iki kez tuvalete çıkın; ikidentuvalet çıkıyorsanız ishal veya barsak enfeksiyonunuz var demektir; ishalin, proktiti,veya fissürleri tahrik ve tahriş edeceğini unutmayın.
8. Sigara, alkol, çay, kola, aşırı baharat, aşırı kuru gıda, aşırı yorgunluk, aşırı uykusuzluktan sakının.
9. Şişmanlık ve hareketsizlikten sakının. Şişmanşilerin hemoroid, proktit, fissür, mantar, çamaşır kirletme gibi proktolojik rahatsızlıkları, yani anüs hastalıkları fazla olur.

Bazan kabızlık nedeni çok karmaşık olabilir ve kurallara uyduğunuz halde sorunlar devam edebilir. Örneğin perine organlarınızda sarkmalar, fıtıklaşmalar, anüs çıkışında açı bozuklukları veya puborektal adele askısında spazm olabilir. Bunlar ancak yeniden muayene, defekografi, rektoskopi, ginekolojik muayene gibi ileri tetkiklerle belli olabilir ve tedavileri de hayli farklıdır. Bu durumları doktorunuzla daha yakın diyalog kurarak çözümlemeye çalışın.

Hepinize sağlıklı günler diliyorum, herşey gönlünüzce olsun.
Op.Dr. Mehmet KAPLAN